دعای میت و نماز شب اول قبر + متن و صوت دعا

مقدمه

دعا برای مرده یا همان دعا المیت در کنار نماز شب اول قبر یکی از اعمالی است که در دین اسلام، به ویژه در بین مسلمانان شیعه، جایگاه ویژه‌ای دارد. این اعمال و دعاها به عنوان یک عمل عبادی برای طلب آمرزش و رحمت الهی برای فرد فوت‌شده و تقاضای مغفرت برای گناهان او، انجام می‌شود. علاوه بر دعا، یکی از راه‌های بسیار موثر برای کمک به اموات، خیرات برای اموات است. در روایات و احادیث مختلف تاکید شده است که نزدیکان متوفی با انجام اعمالی مانند روزه، حج، صدقه، نماز، خواندن آیات قرآن، وقف کتاب ادعیه برای یادبود و خیرات می‌توانند در درگاه الهی برای روح اموات خود طلب مغفرت و آرامش کنند.
در این مقاله، به بررسی دعا المیت، خیرات برای اموات، اهمیت آن و آثار معنوی آن برای بازماندگان و مرده خواهیم پرداخت.

نماز و دعا المیت در مناسک اسلامی و شیعی

در آیین‌های و مناسک شیعه، نمازو دعای خاصی برای درگذشتگان وجود دارد که به آن "دعای المیت" و "نماز میت" گفته می‌شود. نماز میت قبل از تدفین اموات و دعا المیت معمولاً پس از مراسم تدفین و در کنار قبر خوانده می‌شود و از نماز لیله الدفن که بین دو نماز مغرب و عشاء در اولین شب تدفین اموات خوانده می‌شود متفاوت است.

دعا برای اموات نه تنها به معنای یادآوری و احترام به فرد فوت‌شده است، بلکه تاثیرات مثبت و معنوی زیادی بر روح و احوالات او در عالم برزخ دارد. در منابع اسلامی آمده است که در هنگام خواندن دعا یا فرستادن خیرات برای درگذشتگان، از عذاب‌های برزخی آنان کاسته شده و روح آنان از درجات و تعالی آن دعاها و خیرات بهره‌مند می‌شود. در برخی از روایات بر تاثیرات مثبت همین ادعیه برای فرد دعا کننده و زندگی دنیوی او تاکید شده است و برخی احادیث نیز دعا در حق مومنان درگذشته را موجب دعای فرشتگان برای فرد دعاکننده دانسته است.

متن + صوت دعا المیت و کیفیت نماز لیله الدّفن:

متن دعای میت از این قرار است:

اللّٰهُمَّ آنِسْ وَحْشَتَهُ، وَارْحَمْ غُرْبَتَهُ، وَاَسْكِنْ رَوْعَتَهُ، وَصِلْ وَحْدَتَهُ، وَاَسْكِنْ إِلَيْهِ مِنْ رَحْمَتِكَ رَحْمَهً يَسْتَغْنِي بِها عَنْ رَحْمَه مَنْ سِواكَ، وَاحْشُرْهُ مَعَ مَنْ كانَ يَتَوَلَّاهُ.

خدایا وحشتش را انس بخش و به غربتش رحم کن و هراسش را آرام نما و به تنهایی‌اش برس و از رحمتت به او آرامش ده، رحمتی که به آن از رحمت از غیر تو بی‌نیاز گردد و او را با هر که با او دوستی می‌کرده، محشور کن.

چون مردم از کنار قبر بازگشتند، کسی که به میت سزاوارتر است، برگشتنش را به تاخیر اندازد

و به او مهربانی کند و اگر مقام تقیه نباشد به صدای بلند بگوید:

اِسْمَعْ اِفْهَمْ يا فُلانَ بْنَ فُلانٍ

بشنو، بفهم اى فلان بن فلان (نام او و پدرش را ببرد)

سپس بگوید:  

هَلْ اَنْتَ عَلَى الْعَهْدِ الَّذى فارَقْتَنا عَلَيْهِ مِنْ شَهادَهِ

آیا بر آن پیمانى که از ما بر پایه‏ آن جدا شدى مى ‏باشى

اَنْ لا اِلهَ اِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَريكَ لَهُ

از گواهى بر اینکه معبودى جز خدا نیست، یگانه و بى‏ شریک است،

وَ اَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ عَبْدُهُ

و اینکه محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) بنده و فرستاده اوست

وَ رسُولُهُ وَ سَيِّدُ النَبِّييّنَ وَ خاتَمُ الْمُرْسَلينَ

و سرور پیامبران و خاتم رسولان است

وَ اَنَّ عَلِيّاً اَميرُ الْمُوْمِنينَ وَ سَيّدُ الْوَصِيّينَ

و اینکه علىّ امیر مومنان است وآقاى جانشینان

وَ اِمامٌ افْتَرَضَ اللَّهُ طاعَتَهُ عَلَى الْعالَمينَ

و امامى که خدا اطاعتش را بر جهانیان واجب کرده

وَ اَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَيْنَ وَ عَلِىَّ بْنَ الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِي

و اینکه حسن و حسین، و على بن الحسین، و محمّد بن على

وَ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ وَ عَلِىَّ بْنَ مُوسى

و جعفر بن محمّد، و موسب بن جعفر، و على بن موسى

وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِي وَ عَلِىَّ بْنَ مُحَمَّدٍ وَالْحَسَنَ بْنَ عَلِىٍّ

و محمّد بن على و على بن محمّد، و حسن بن على

وَالقآئِمَ الْحُجَّهَ الْمَهْدِىَّ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ اَئِمَّهُ الْمُوْمِنينَ

و قائم حجت مهدى (درودهاى خدا بر ایشان) امامان مومنان

وَ حُجَجُ اللَّهِ عَلَى الْخَلْقِ اَجْمَعينَ

و حجّت هاى خدا بر همه آفریدگانند،

وَ اَئِمَّتُكَ اَئِمَّهُ هُدَىً اَبْرارٌ يا فُلانَ بْنَ فُلانٍ

و امامانت امامان هدایت و نیکانند اى فلان بن فلان،

اِذا اَتاكَ الْمَلَكانِ الْمُقَرَّبانِ رَسُولَيْنِ مِنْ عِنْدِاللَّهِ تَبارَكَ وَ تعالى

هنگامى که دو فرشته مقرّب، و دو فرستاده خداى تبارک و تعالى‏ نزد تو آیند

وَ سَئَلاكَ عَنْ رَبِّكَ وَ عَنْ نَبِيِّكَ وَ عَنْ دينِكَ وَ عَنْ كِتابِكَ 

از پروردگارت و پیامبرت و دینت و کتابت 

وَ عَنْ قِبْلَتِكَ وَ عَنْ اَئِمَّتِكَ فَلا تَخَفْ وَ قُلْ فى جَوابِهِما: 

و قبله‏ ات و امامانت از تو سوال کنند نترس، و در جواب آنها بگو

 اَللَّهُ جَلَّ جَلالُهُ رَبّى وَ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَبِيّى

خدا جلّ جلاله پروردگارم و محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) پیامبرم

وَالاِْسْلامُ دينى وَ الْقُرْآنُ كِتابى وَالْكَعْبَهُ قِبْلَتى

و اسلام دینم و قرآن کتابم و کعبه قبله ‏ام

وَ اَميرُالْمُوْمِنينَ عَلِىُّ بْنُ اَبيطالِبٍ اِمامى وَالْحَسَنُ بْنُ عَلِي الْمُجْتَبى اِمامى.

 امیر مومنان‏ على بن ابیطالب امامم، و حسن بن على مجتبى امامم،

وَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِي الشَّهيدُ بِكَرْبَلاءَ اِمامى وَ عَلِىُّ زَيْنُ الْعابِدينَ اِمامى

و حسین بن على شهید در کربلا امامم و على زین العابدین امامم،

وَ مُحَمَّدٌ باقِرُ عِلْمِ النَّبِيّينَ اِمامى وَ جَعْفَرٌ الصّادِقُ اِمامى

و محمّد شکافننده دانش پیامبران امامم و جعفر صادق‏ امامم

وَ مُوسَى الْكاظِمُ اِمامى وَ عَلىُّ الرِّضا اِمامى

و موسى کاظم امامم و علىّ الرضا امامم،

وَ مُحَمَّدٌ الْجَوادُ اِمامى وَ عَلِىُّ الْهادى اِمامى

و محمد جواد امامم و على هادى‏ امامم

وَ الْحَسَنُ الْعَسْكَرىُّ اِمامى وَالْحُجَّهُ الْمُنْتَظَرُ اِمامى

و حسن عسگرى امامم و حجّت منتظر امامم مى ‏باشند

هوُلاءِ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ اَئِمَّتى

اینان که درودهاى خدا بر همگى آنان باد

وَ سادَتى وَقادَتى وَ شُفَعآئى بِهِمْ اَتَوَلّى

امامان من و آقایانم و پیشروانم و شفیعان من هستند با آنان دوستى مى‏ کنم

وَ مِنْ اَعْدآئِهِمْ اَتَبَرَّءُ فِى الدُّنْيا وَالاْخِرَهِ

و از دشمنانشان در دنیا و آخرت بیزارى مى‏ جویم

ثُمَّ اعْلَمْ يا فُلانَ بْنَ فُلانٍ

سپس بدان اى فلان

اَنَّ اللَّهَ تَبارَكَ وَ تَعالى نِعْمَ الرَّبُّ

 به درستى که خداى تبارک و تعالى نیکو پروردگارى است

وَ اَنَّ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّه عَلَيْهِ وَ آلِهِ نِعْمَ الرَّسُولُ

و محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) نیکو رسولى است

 وَ اَنَّ اَميرَ الْمُوْمِنينَ عَلِىَّ بْنَ اَبى طالِبٍ وَ اَوْلادَهُ الاْئِمَّهَ الاَْحَدَ عَشَرَ

و امیر مومنان على بن ابطالب، و فرزندانش یازده‏ امام

نِعْمَ الاَْئِمَّهُ وَ اَنَّ ما جآءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ حَقُّ

نیکو امامانى هستند و آنچه را محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) آورده حق است

وَ اَنَّ الْمَوْتَ حَقُّ وَ سُوالَ مُنْكَرٍ وَ نَكيرٍ فِى الْقَبْرِ حَقُّ

و مرگ حق‏ است، و سوال نکیر و منکر در قبر حق است

وَالْبَعْثَ حَقُّ وَالنُّشُورَ حَقُّ وَ الصِّراطَ حَقُّ وَالْميزانَ حَقُّ وَ تَطائُرَ الْكُتُبِ حَقُّ

و بعث و نشر حق،و صراط و میزان‏ و پراکنى نامه اعمال حق است

وَالْجَنَّهَ حَقُّ وَ النّارَ حَقُّ وَ اَنَّ السّاعَهَ آتِيَهٌ لارَيْبَ فيها

و بهشت و دوزخ حق است و قیامت آمدنى است، شکّى در آن نیست

وَ اَنَّ اللَّهَ يَبْعَثُ مَنْ فِى الْقُبُورِ

و خدا هرکه را در گورها برانگیزد.

آنگاه بگوید :

اَفَهِمْتَ يا فُلانُ

اى فلان آیا فهمیدى؟

در حدیث آمده: میّت در جواب مى‌‏گوید: آرى فهمیدم، سپس بگوید:

ثَبَّتَكَ اللَّهُ بِالْقَوْلِ الثّابِتِ

خدا بر گفتار ثابت، ثابت ‏قدمت بدارد

هَداكَ اللَّهُ اِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ

به راه استوار هدایتت‏ کند

عَرَّفَ اللَّهُ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اَوْلِيائِكَ فى مُسْتَقرٍّ مِنْ رَحْمَتِهِ

بین تو و اولیائش در قرارگاهى از رحمتش آشنایى برقرار کند.

سپس بگوید:

اَللّهُمَّ جافِ الاَْرْضَ عَنْ جَنْبَيْهِ وَاصْعَدْ بِرُوحِهِ اِلَيْكَ

خدایا زمین را از دو پهلویش خالى گذار و روانش را به سویت بالا ببر،

وَلَقِّهِ مِنْكَ بُرْهاناً اَللّهُمَّ عَفْوَكَ عَفْوَكَ

و از جانب خود حجّت را تلقین او فرما، خدایا ببخش و درگذر.

در خصوص دعا تلقین میت برای اموات زن، می‌بایست تغییراتی در متن عربی دعا داده شود.
علاوه بر دعا المیت بر نماز شب اول قبر نیز تاکید شده است. آداب و نحوه خواندن نماز شب اول قبر که به نماز لیله الدفن (شب دفن) مشهور است به این کیفیت است:

پس از نیت و تکبیره الاحرام، دو رکعت نماز به مانند نماز صبح می‌خوانیم با این تفاوت که در رکعت اول پس از خواندن سوره حمد، یک مرتبه آیت الکرسی (آیه 255 سوره مبارکه بقره) خوانده می‌شود سپس پس از رفتن به رکوع و دو سجده، در رکعت دوم پس از خواندن سوره حمد، ده مرتبه سوره قدر (إنّا انزلناه فی لیله القدر...) خوانده میشود و ادامه نماز تا تشهد و سلام.

در نهایت پس از اتمام نماز گفته شود: « الّلهُمّ صَلّ عَلي مُحمّد و آلِ محمّد و ابعَث ثَوابَها إلي قَبر فلان ابن فلان : پروردگارا بر محمد و خاندانش صلوات و رحمت بفرست و ثواب آن را در قبر فلانی پسر فلانی برانگیزان» و به جای کلمه فلان، نام میت و پدرش گفته شود به عنوان مثال سجاد بن محمد.

دقت شود که نماز شب اول قبر متفاوت از نماز میت هست که معمولا قبل از تشییع خوانده می‌شود.

وضعیت اموات و درگذشتگان در قرآن کریم

در قرآن کریم، آیات بسیاری وجود دارد که بر اهمیت دعای خیر برای یکدیگر بویژه اموات و درگذشتگان تاکید شده است. درگذشتگان شبیه اطرافیان ما می‌توانند از دعا و خیرات ما متنعّم شوند. در قرآن و روایات اهل بیت علیهم‌السلام، مرگ پایان زندگی محسوب نمی‌شود بلکه دریچه‌ای به سوی حیات برزخی دانسته شده که با حیات و زندگی دنیوی و همین طور با زندگی اخروی متفاوت است و از کیفیت خاصی برخوردار است.

در قرآن کریم زندگی شهدا متفاوت از دیگران دانسته شده و قرآن این کتاب آسمانی قائل به تاثیرات آن‌ها بر زندگی دنیوی ما و ارتباط بین حیات برزخی و دنیوی آنان است. آیه 104 سوره توبه است که می‌فرماید: «وَ لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اَمْوَاتًا بَلْ اَحْيَاءٌ عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ: گمان نکنید کسانی که در راه خدا کشته شده‌اند مرده‌اند؛ بلکه آنان زنده‌اند و در نزد پروردگارشان روزی می‌خورند».

به همین دلیل در احادیث و روایات اسلامی بر زیارت اهل قبور تاکید شده است.

یاد درگذشتگان در روایات اهل بیت علیهم‌السلام

در روایات معصومین علیهم‌السلام بر اهمیت یاد اموات و دعا برای آن‌ها تاکید شده است و در برخی احادیث بر حضور بر سر قبور ایشان و در برخی دیگر بر دعا و خیرات برای آن‌ها صحه گذاشته است. امیرالمومنین امام على علیه‌السلام فرمودند: «زُورُوا مَوتاكُم ؛ فإنّهُم يَفرَحُونَ بِزِيارَتِكُم ، ولْيَطلُبِ الرَّجُلُ حاجَتَهُ عِندَ قَبرِ ابيهِ واُمِّهِ بعدَما يَدعُو لَهُما: اموات خود را زیارت کنید؛ زیرا آنان از دیدار شما خوشحال مى‌شوند و انسان باید بعد از آن که بر سر قبر پدر و مادر خود برایشان دعا کرد، حاجت خود را [از خدا] بخواهد.» (الخصال، ج. 6، ص. 296).

امام صادق علیه‌السلام در پاسخ به داوود رقّى که عرض کرد: انسان سر قبر پدر خود و خویشاوند و غریبه مى‌رود. آیا این کار براى او سودى دارد؟ فرمود: «نَعَم إنّ ذلك يَدخُلُ علَيهِ كما يَدخُلُ عَلى احَدِكُم الهَدِيَّهُ، يَفرَحُ بِها: آرى، همان طور که اگر به یکى از شما هدیه‌اى داده شود خوشحال مى‌گردد، مرده نیز از کار شما خوشحال مى‌شود.» (بحارالانوار، ج. 6، ص. 296).

خیرات برای اموات: صدقه و نیکی برای مردگان

علاوه بر دعا و نماز ویژه اموات و درگذشتگان؛ یکی از مهم‌ترین اعمالی که برای کمک به اموات توصیه شده است، خیرات برای اموات است. در اسلام، صدقه دادن به جای فرد فوت‌شده می‌تواند تاثیرات معنوی بزرگی برای روح او به همراه داشته باشد. حدیثی به نقل یکی از صحابه از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم نقل شده است: «لَا تَنسوا مَوتاكُم في قُبُورهم و مَوتاكُم يَرجُون إحسَانَكُم و مَوتاكُم مَحبُوسون يَرغَبون في اعمَالَكُم البرّ و هُم لا يقدرون، إهدوا إلي مَوتاكُم الصَّدَقَه و الدُّعاء: درگذشتگان‌تان را که در قبرها آرمیده‌‏اند، از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانی هستند و به کارهای نیک شما رغبت دارند. آن‌ها خود، قدرت انجام کاری ندارند، شما صدقه و دعایی به آن‌ها هدیه کنید.» (مستدرک الوسائل، ج.2، ص.114) .

یا در روایتی درگیر از پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم است که فرمودند: «إِنَّ اَرْوَاحَ اَلْمُوْمِنِينَ تَاْتِي كُلَّ جُمُعَهٍ إِلَى اَلسَّمَاءِ اَلدُّنْيَا بِحِذَاءِ دُورِهِمْ وَ بُيُوتِهِمْ يُنَادِي كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمْ بِصَوْتٍ حَزِينٍ بَاكِينَ يَا اَهْلِي وَ يَا وُلْدِي وَ يَا اَبِي وَ يَا اُمِّي وَ اَقْرِبَائِي اِعْطِفُوا عَلَيْنَا ... اِعْطِفُوا عَلَيْنَا بِدِرْهَمٍ اَوْ بِرَغِيفٍ اَوْ بِكِسْوَهٍ يَكْسُوكُمُ اَللَّهُ مِنْ لِبَاسِ اَلْجَنَّهِ: ارواح مومنان هر جمعه به آسمان دنیا می‌آیند و روبروی خانه‌ها می‌ایستند و هر یک با آوای حزین در حالی که می‌گرید، می‌گوید ای کسان من ای فرزندانم، پدرم، مادرم، نزدیکانم به ما عطوفت کنید. خدای شما را بیامرزد...با درهم پولی یا قرص نانی و یا لباسی در حق ما رحم کنید که خدا به شما از لباس‌های بهشتی بپوشاند.» (وسایل الشیعه، ج. 3، ص. 223).

خیرات برای اموات شامل صدقه دادن، تکفل ایتام، مدرسه‌سازی، ساخت یا مرمت مساجد، انجام کارهای خیر به نیابت از آن‌ها، خواندن قرآن به نیت آن‌ها و بسیاری از اعمال نیکوی دیگر می‌شود.

امام صادق در این خصوص می‌فرمایند: «هر کس از مسلمان‌ها که برای مرده‌ای عمل صالح انجام دهد، خداوند اجر و ثواب آن عمل را برای عامل چند برابر می‌کند و از پرتو آن عمل، میت نیز بهره‌مند می‌گردد. (بحارالانوار، ج. 82، ص. 62 و همان، ج. 88، ص. 308).

البته اکنون با توسعه روش‌های مجازی خیرات برای درگذشتگان کار سختی نیست و روش‌های نوآورانه‌ای در این خصوص وجود دارد به عنوان نمونه موسسه خیریه تکفل ایتام امام هادی علیه‌السلام یکی از ده‌ها موسسات فعالی است که در خصوص صدقه جاریه و تکفل اینترنتی ایتام فعالیت می‌کند.

علاوه بر خیرات مادی، بر قرائت سوره‌های یس و مُلک در محل تدفین اهل قبور و قرائت آیت الکُرسی پس از نمازهای واجب و همچنین قرائت سوره حمد، توحید و 7 مرتبه سوره قدر تاکید شده است.

تاثیر دعا بر بازماندگان

دعا برای مرده علاوه بر تاثیرات معنوی آن برای فرد فوت‌شده، تاثیرات مثبتی بر بازماندگان و خانواده نیز دارد. اولین تاثیر، آرامش روانی و روحی است که در اثر انجام این عمل عبادی برای بازماندگان به وجود می‌آید. خانواده‌ها با دعا کردن برای مرده، احساس می‌کنند که در حال انجام وظیفه‌ای معنوی هستند و به نوعی ارتباط خود را با فرد فوت‌شده حفظ کرده‌اند. همچنین این عمل، یک پیام معنوی از همدلی و محبت را به اعضای خانواده و جامعه منتقل می‌کند.

دعای برای مرده، یک عمل مهم در تقویت ایمان و یادآوری حقیقت مرگ است. این دعا به افراد یادآوری می‌کند که زندگی دنیا فانی است و باید از فرصت‌های موجود برای تقویت ارتباط با خداوند و اصلاح رفتارهای خود استفاده کنند. در حقیقت، دعا برای مرده به نوعی سبب توجه بیشتر به آخرت و ایجاد انگیزه برای بهبود عمل‌ها در زندگی فردی می‌شود.

روایتی از حضرت صادق علیه‌السلام نقل شده، که از آن استفاده می‌‏شود ثواب‌هایی که در عالم برزخ به مومن می‏‌رسد، تا قیامت هم برای اهدا کننده و هم اهدا شونده ادامه خواهد داشت:

«مَنْ قَرَاَ إِنَّا اَنْزَلْنَاهُ عِنْدَ قَبْرِ مُوْمِنٍ سَبْعَ مَرَّاتٍ بَعَثَ اللَّهُ إِلَيْهِ مَلَكاً يَعْبُدُ اللَّهَ عِنْدَ قَبْرِهِ وَ يُكْتَبُ لَهُ وَ لِلْمَيِّتِ ثَوَابُ مَا يَعْمَلُ ذَلِكَ الْمَلَكُ فَإِذَا بَعَثَهُ اللَّهُ مِنْ قَبْرِهِ لَمْ يَمُرَّ عَلَي هَوْلٍ إِلَّا صَرَفَهُ اللَّهُ عَنْهُ بِذَلِكَ الْمَلَكِ الْمُوَكَّلِ حَتَّي يُدْخِلَهُ اللَّهُ بِهِ الْجَنَّه: هر کس نزد قبر مومنی هفت مرتبه سوره إنّا انزلناه را بخواند، خداوند فرشته‌‏ای می‏‌فرستد که پیش قبر میت، خدا را عبادت کند. خداوند ثواب عبادت فرشته را برای میّت و کسی که إنّا انزلناه را خوانده می‏‌نویسد، تا زمانی که خداوند وی را به واسطه این عمل وارد بهشت کند.» (کامل الزیارات، ص.322).

نتیجه‌گیری و جمع‌بندی

دعا برای درگذشتگان یا همان دعا المیت به همراه نماز میت و نماز لیله الدفن در اسلام یکی از مهم‌ترین اعمال عبادی است که نه تنها برای فرد فوت‌شده برکات زیادی دارد، بلکه برای بازماندگان نیز تاثیرات روحی و معنوی فراوانی به همراه می‌آورد. در قرآن، روایات پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله‌و‌سلّم و اهل بیت علیهم‌السلام تاکید فراوانی بر این عمل شده است و یاد اموات و دعا و قرائت نماز برای مردگان به عنوان یک وسیله برای نزدیکی به خداوند و طلب آمرزش برای فرد فوت‌شده، همواره در دستورات اسلامی قرار داشته است.

علاوه بر دعا، خیرات برای اموات به ویژه صدقه دادن و انجام اعمال نیک به نیابت از آنها، در متون اسلامی به عنوان راه‌های موثر برای کمک به روح فرد فوت‌شده شناخته شده است. بنابراین، مسلمانان باید همواره در کنار امور دنیوی، از انجام دعا برای مردگان غافل نشوند و آن را به عنوان یکی از عبادات ارزشمند در نظر بگیرند.